Dư Bành Niên, một cái tên đã trở thành biểu tượng của sự thành công và lòng nhân ái ở Trung Quốc, là một tấm gương sáng về việc xây dựng đế chế bất động sản tỷ đô và trở thành một trong những nhà từ thiện hàng đầu châu Á. Xuất thân từ một gia đình nghèo khó, ông đã trải qua những ngày tháng đầy thách thức, thậm chí phải làm công việc cọ rửa toilet để mưu sinh. Tuy nhiên, với tinh thần không chịu thua, ông đã từng bước xây dựng thành công và trở thành một trong những doanh nhân nổi bật nhất.

Sinh năm 1922 tại huyện Liên Nguyên, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc, Dư Bành Niên đã trải qua một tuổi thơ đầy khó khăn. Biến cố đại hồng thủy năm ông 4 tuổi đã cuốn trôi nhà cửa và các anh chị của ông, để lại cho ông một bài học quý giá về sự quý trọng và giúp đỡ người khác. Sau khi rời Trung Quốc đại lục năm 1958, ông đã phiêu bạt đến Hồng Kông với hai bàn tay trắng. Không người thân, không vốn liếng, không biết tiếng Quảng Đông, ông đã phải xin ăn cháo miễn phí tại nhà thờ, đêm ngủ vỉa hè, và nhiều lần bị đánh và bắt nạt.

Tuy nhiên, cơ hội đã đến từ một việc tưởng như thấp hèn nhất: ông xin được việc cọ rửa toilet tại một khách sạn. Với tinh thần làm việc chăm chỉ và quyết tâm, ông đã chuyển sang quét đường, phụ hồ, làm in ấn rồi học làm báo. Sau đó, ông được một đại gia bất động sản Đài Loan mời về làm việc trong thập niên 1960, thời điểm thị trường địa ốc nơi đây bắt đầu bùng nổ. Dư Bành Niên nổi tiếng với những thương vụ ngược dòng, dám mua những bất động sản bị coi là “xui xẻo”, rớt giá vì mê tín.

Một trong số đó là căn biệt thự nơi huyền thoại võ thuật châu Á Lý Tiểu Long qua đời. Ông đã mua lại căn biệt thự này với giá 99 vạn đô la Hồng Kông và sau đó bán lại với giá gấp gần 100 lần. Trong suốt sự nghiệp, ông đã mở rộng đầu tư sang nhiều lĩnh vực: khách sạn, du lịch, y tế, truyền thông… với tài sản ước tính lên đến hơn 100 tỷ NDT.

Tuy nhiên, ông không bao giờ quên đi những người nghèo và luôn sẵn sàng giúp đỡ. Sau gần 3 thập kỷ bặt vô âm tín, ông trở về quê, chọn cách báo đáp ân tình xưa: tài trợ xây trường học, hệ thống xe buýt miễn phí, phát tiền cho người nghèo. Riêng tại Hồ Nam, số tiền ông quyên góp trong giai đoạn 1980-1995 đã vượt 47 triệu NDT. Đến năm 2003, sau khi phẫu thuật chữa đục thủy tinh thể cho bản thân, ông khởi xướng chiến dịch “Ánh sáng yêu thương”, mổ mắt miễn phí cho người nghèo trên khắp Trung Quốc.

Hơn 200.000 người đã được ông giúp khôi phục thị lực. Câu nói để đời của ông không vang lên trong phòng họp hay sàn chứng khoán mà trong một buổi tiệc từ thiện năm 2010: “Một người qua đời mà còn nắm giữ khối tài sản khổng lồ là điều đáng hổ thẹn. Tôi không muốn nhắm mắt trong sự hổ thẹn đó”. Trong buổi tiệc hôm ấy, Dư Bành Niên gây chấn động khi tuyên bố sẽ hiến tặng toàn bộ khối tài sản 93 tỷ đô la Hồng Kông cho xã hội thông qua một quỹ ủy thác.

Ông lý giải: “Nếu con cái giỏi hơn tôi, chúng chẳng cần đến số tiền này. Còn nếu kém hơn, để lại chỉ là làm hại chúng”. Ông chọn an nghỉ tại Thâm Quyến – nơi sự nghiệp ông khởi sắc và cũng là nơi ông cho xây dựng Khách sạn Dư Bành Niên, công trình được mệnh danh là “khách sạn từ thiện đầu tiên trên thế giới”. Năm 2015, Dư Bành Niên trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 93.

Ông không để lại một xu để lại cho con cháu nhưng hàng trăm nghìn người trên khắp Trung Quốc, từ nông dân nghèo đến bệnh nhân mù lòa, đã lặng lẽ đến tiễn đưa ông. Cho đến hôm nay, trường ông xây vẫn sáng đèn, xe buýt vẫn chạy, khẩu hiệu “Khôi phục ánh sáng không mất tiền, mau đến tìm Dư Bành Niên” vẫn còn in trên xe y tế lưu động. Người dân Trung Quốc gọi ông là “tỷ phú nhân ái”. Xem thêm thông tin về cuộc đời của Dư Bành Niên.

Đường đời của Doãn Minh Thiện – Từ cậu bé bán kim chỉ đến huyền thoại kinh doanh Trung Quốc

Từ một đứa trẻ bán kim chỉ trong căn nhà tranh nghèo khó đến khi trở thành huyền thoại trong giới kinh doanh Trung Quốc, rồi sống cô độc trong viện dưỡng lão ở tuổi xế chiều, cuộc đời của Doãn Minh Thiện đã trải qua gần như mọi đỉnh cao và vực sâu của đời người. Ông không chỉ là người sáng lập đế chế công nghiệp ô tô hùng mạnh Lifan, từng làm rạng danh Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cho tinh thần “không bao giờ là quá muộn để khởi nghiệp”.
Sinh năm 1938 trong một gia đình địa chủ khá giả, Doãn Minh Thiện có một tuổi thơ đủ đầy và sung túc cho đến khi biến cố ập đến: cha mất sớm, gia đình sa sút, phải chuyển về sống trong căn nhà tranh tồi tàn. Ở tuổi 12, cậu bé Minh Thiện đã sớm bước vào đời, tự mày mò kinh doanh kim chỉ để nuôi sống mẹ và bản thân.

Lời dặn của mẹ: “Không học thì đời con cũng vô dụng” trở thành kim chỉ nam trong cuộc đời ông. Doãn quyết tâm quay lại học tập và nhanh chóng thể hiện mình là một tài năng toán học xuất chúng khi hoàn tất chương trình tương đương bậc cử nhân khi còn chưa tốt nghiệp trung học. Tuy nhiên, tai họa lại ập đến. Do một số phát ngôn bị xem là “sai lệch” trong giai đoạn chính trị cực đoan, ông bị đuổi học và sau đó bị kết án 18 năm tù cải tạo.

Trong suốt gần 2 thập kỷ sau song sắt, ông vẫn không bỏ cuộc. Thay vào đó, ông học tiếng Anh, đọc văn học cổ điển, dịch sách, rèn luyện thể chất để chuẩn bị cho ngày trở lại.
Ra tù ở tuổi 41, trong tay không tiền, không địa vị, ông bắt đầu hành trình tái thiết cuộc đời. Làm phiên dịch, giảng viên rồi biên tập viên, ông nhanh chóng được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc Nhà xuất bản Trùng Khánh.

Năm 1985, ở tuổi 47, ông từ bỏ công việc nhà nước để tìm hiểu thế giới kinh doanh, sau đó tự mình lập công ty sách. Cuốn sách “Một hào cho học sinh trung học” phát hành sau đó đã bán hơn 30 triệu bản, đem về khoản lợi nhuận khổng lồ, tạo bước đệm để ông bước vào hành trình mạo hiểm hơn.
Ở tuổi 53, khi đồng nghiệp nghĩ đến nghỉ hưu thì ông thành lập Công ty Lifan, bước vào ngành công nghiệp xe máy – nơi đã có những “ông lớn” như Gia Lăng và Kiến Thiết thống trị.

Nhưng chính tại vùng đất cạnh tranh khốc liệt ấy, Lifan vươn lên mạnh mẽ bằng đổi mới công nghệ: sản xuất động cơ siêu nhỏ, giới thiệu động cơ xe máy đầu tiên sử dụng khởi động điện tại Trung Quốc, tạo ra cú hích bùng nổ cho ngành xe máy nội địa.
Năm 2003, ông tiếp tục mở rộng sang lĩnh vực ô tô. Dù gặp không ít thách thức nhưng Lifan đã ra mắt mẫu xe Lifan 320 và nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường. Từ một công ty xe máy, Lifan trở thành tập đoàn công nghiệp hàng đầu Trung Quốc với 18 nhà máy trong vòng 18 năm.

Đỉnh cao rực rỡ đến cú ngã đau đớn. Năm 2010, Lifan niêm yết trên sàn chứng khoán Thượng Hải. Doãn Minh Thiện khi ấy đã 72 tuổi, trở thành người giàu nhất Trùng Khánh với tài sản ước tính hơn 11 tỷ NDT (khoảng 40.000 tỷ đồng).
Tuy nhiên, năm 2016, Lifan vướng vào vụ điều tra liên quan đến khoản trợ cấp hơn 100 triệu NDT (khoảng 364 tỷ đồng) từ chính phủ trung ương. Do ảnh hưởng uy tín và niềm tin thị trường nên doanh thu lao dốc. Ông tuyên bố nghỉ hưu năm 2017, nhưng chỉ 2 năm sau, buộc phải trở lại để “cứu đứa con tinh thần”.
Năm 2020, Lifan chính thức nộp đơn xin tái cơ cấu và phá sản, chuyển giao quyền sở hữu cho Tập đoàn Geely. Tất cả những gì Doãn Minh Thiện gây dựng suốt 3 thập kỷ nay không còn thuộc về ông.

Tháng 8/2023, Doãn Minh Thiện chủ động chuyển vào viện dưỡng lão. Không sống cùng con cái, không thuê người chăm sóc, ông chọn một cuộc sống giản dị và lặng lẽ. Mỗi ngày trôi qua với vài trang sách, chút âm nhạc, vài bước tản bộ, đôi dòng nhật ký và những lần lặng lẽ theo dõi tin tức về công ty do chính ông gây dựng.
Gần tuổi 90, sống cô độc trong viện dưỡng lão, Doãn Minh Thiện chia sẻ một tâm niệm giản đơn nhưng sâu sắc: trong kinh doanh cũng như trong cuộc đời, không có điều gì là vĩnh cửu.

Diêu Chấn Hoa, một cái tên từng gây chấn động trong giới tài chính Trung Quốc, đã trải qua một hành trình đầy biến động và thăng trầm. Từ một kỹ sư công nghệ thực phẩm, ông đã trở thành một tỷ phú tự thân với những thương vụ địa ốc táo bạo bậc nhất tại quốc gia tỷ dân. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh dựa trên đòn bẩy tài chính đã đẩy ông vào vực thẳm khi con sóng tín dụng rút đi.

Ông Diêu Chấn Hoa sinh năm 1970 tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành thực phẩm và kỹ thuật quản lý công nghiệp tại Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc, ông làm việc trong một doanh nghiệp nhà nước nhưng sớm rời bỏ công việc ổn định để dấn thân vào thương trường bằng một con đường “kỳ quặc”: thuê đất trồng rau. Với cách tiếp cận thị trường cực kỳ sát thực tế, ông nhanh chóng hiểu rõ hành vi tiêu dùng và có mô hình vận hành tối ưu. Ông không chỉ dừng lại ở việc bán lẻ, ông còn tiên phong xây dựng mô hình tích hợp “từ nông trại đến siêu thị”, chuyển đổi từ chợ truyền thống sang chuỗi siêu thị thực phẩm sạch, đồng bộ từ canh tác, chế biến đến phân phối.

Trong vòng 6 năm, ông đã mở 15 siêu thị tại Thâm Quyến và được trao giải thưởng đổi mới quốc gia Trung Quốc. Tuy nhiên, ông đã sớm chuyển đổi sang lĩnh vực bất động sản và đã trở thành ông trùm bất động sản phía Nam Trung Quốc. Năm 2015, khi thị trường A-share biến động mạnh, Diêu bất ngờ tung một đòn chiến lược táo bạo: thông qua 2 công ty con là Tiền Hải Nhân Thọ (Qianhai Life) và Tụ Thắng Hoa (Jushenghua), ông sử dụng dòng tiền từ bảo hiểm để âm thầm gom cổ phiếu của Vanke – tập đoàn bất động sản lớn nhất Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông đã phải thoái vốn và chịu lệnh cấm tham gia thị trường tài chính 10 năm vì lạm dụng dòng tiền bảo hiểm. Sau chiến thắng ở mảng địa ốc và tài chính, Diêu tiếp tục nuôi mộng “công nghiệp hóa quốc gia”. Năm 2017, ông chi 66,3 tỷ NDT (khoảng 241 nghìn tỷ đồng) thâu tóm 51% cổ phần thương hiệu ô tô nội địa Trung Quốc Qoros Auto, với tuyên bố sẽ đầu tư hơn hàng trăm tỷ NDT để làm xe “Made in China”, cạnh tranh với Tesla và các thương hiệu quốc tế.

Tuy vậy, Qoros chỉ bán được hơn 5.000 xe vào năm 2021 và tụt xuống dưới 1.000 chiếc trong năm tiếp theo. Trong khi đó, khoản đầu tư vào nhà máy, đất đai và công nghệ đã khiến công ty của Diêu Chấn Hoa “chảy máu” tài chính nghiêm trọng, lỗ lũy kế 120 tỷ NDT (khoảng 437 nghìn tỷ đồng) chỉ trong vòng 3 năm.

Bước sang năm 2021, báo cáo tài chính trầm trọng hơn: hơn 2.000 tỷ NDT (khoảng 7,3 triệu tỷ đồng) nợ có lãi, nhân viên không nhận được lương, các đối tác kéo đến trụ sở đòi nợ. Ngày nay, hình ảnh thường thấy của Diêu Chấn Hoa là một người đàn ông trung niên mặc vest nhăn nhúm, đeo kính lệch, lặng lẽ ngồi ăn mì gạo tại vỉa hè gần văn phòng. Chiếc điện thoại của ông liên tục nhận thông báo từ tòa án, trong đó có một khoản tranh chấp nhỏ chỉ 440.000 NDT (khoảng 1,6 tỷ đồng) nhưng đến giờ chưa thể thanh toán.

Căn biệt thự cuối cùng của vị cựu tỷ phú ở Thâm Quyến được đưa ra đấu giá vào năm 2024 nhưng vẫn chưa có người mua. Hiện tại, Diêu Chấn Hoa đang phải đối mặt với những khó khăn tài chính nghiêm trọng và tương lai của ông vẫn còn nhiều bất ổn. Tìm hiểu thêm về Diêu Chấn Hoa và hành trình kinh doanh của ông.

Một dự án bất động sản khổng lồ của tỷ phú Mark Zuckerberg tại Hawaii đang gây ra những lo ngại sâu sắc về việc xóa sổ di sản văn hóa của người bản địa tại quần đảo này. Khu đất rộng lớn mà CEO của Meta đang phát triển nằm tại đảo Kauai, nơi có nhiều di tích văn hóa và lịch sử quan trọng đã tồn tại hàng thế kỷ.

Một người bản địa, Julian Ako, đã tình cờ phát hiện ra rằng tổ tiên của mình đã được chôn cất tại mảnh đất này, hiện nằm trong khu phức hợp bí mật của Zuckerberg. Mảnh đất này trước đây thuộc về gia đình ông cố của Ako, nhưng đã trở thành một phần của dự án bất động sản khổng lồ trị giá hàng trăm triệu USD. Việc phát hiện này đã gây ra một cuộc tranh chấp và làm dấy lên lo ngại về việc bảo tồn di sản văn hóa của người bản địa.

Sau quá trình đàm phán với đại diện pháp lý của Zuckerberg, Ako đã được phép tiếp cận khu đất để xác định và đăng ký vị trí các ngôi mộ với chính quyền bang Hawaii. Tuy nhiên, ông vẫn chưa thể tìm thấy dấu tích của những người thân khác được cho cũng chôn tại đây. Điều khiến Ako lo ngại là khu vực này được kiểm soát an ninh nghiêm ngặt và nhân viên xây dựng bị buộc ký các thỏa thuận không tiết lộ (NDA), khiến việc báo cáo phát hiện các di tích văn hóa như hài cốt (iwi) trở nên phức tạp.

Chính quyền Hawaii đã xác nhận khả năng có thêm nhiều địa điểm chôn cất chưa xác định trong khu đất này. Một đại diện truyền thông của Zuckerberg cho biết khu mộ của gia đình Ako đã được thông báo từ năm 2015 và đang được rào lại. Bà cũng cho biết nhân viên buộc phải tuân thủ quy định về việc báo cáo nếu phát hiện di tích văn hóa.

Dự án bất động sản của Zuckerberg đã trở thành một trong những vấn đề nóng tại Hawaii, đặc biệt khi không ai rõ liệu còn bao nhiêu di tích văn hóa khác đang bị chôn vùi trong vùng đất bị phong tỏa. Mark Zuckerberg đã trở thành một trong những chủ đất lớn nhất tại bang Hawaii, với tổng diện tích đất vượt mốc 2.300 mẫu Anh (9,3 triệu m2), gấp gần 10 lần Công viên Trung tâm ở New York.

Zuckerberg không phải là người duy nhất tham gia vào làn sóng mua đất tại Hawaii. Nhiều tỷ phú công nghệ khác, như Larry Ellison, Jeff Bezos, Oprah Winfrey và Marc Benioff, cũng sở hữu đất rộng tại các đảo Hawaii. Tuy nhiên, sự hiện diện ngày càng lớn của Zuckerberg vẫn gây tranh cãi, và nhiều chuyên gia và cư dân bản địa lo ngại rằng sự “chiếm lĩnh” đất đai của các tỷ phú từ đất liền sẽ phá vỡ cấu trúc xã hội và bản sắc của Hawaii.

Các chuyên gia và cư dân bản địa đang kêu gọi chính quyền Hawaii có biện pháp bảo vệ di sản văn hóa của người bản địa và đảm bảo rằng dự án bất động sản của Zuckerberg và các tỷ phú khác không gây tổn hại đến cộng đồng địa phương. Để biết thêm thông tin về vấn đề này, vui lòng truy cập: Meta và tìm hiểu thêm về các dự án bất động sản tại Hawaii.