Sức khỏe tâm thần – Thitruongthegioi.com https://thitruongthegioi.com Fri, 05 Sep 2025 20:32:21 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/news/2025/08/thitruongthegioi-icon.svg Sức khỏe tâm thần – Thitruongthegioi.com https://thitruongthegioi.com 32 32 Một loại nấm có thể giúp chống lão hóa và bệnh tuổi tác https://thitruongthegioi.com/mot-loai-nam-co-the-giup-chong-lao-hoa-va-benh-tuoi-tac/ Fri, 05 Sep 2025 20:32:19 +0000 https://thitruongthegioi.com/mot-loai-nam-co-the-giup-chong-lao-hoa-va-benh-tuoi-tac/

Một nghiên cứu gần đây đã khám phá tiềm năng của psilocybin, một chất hóa học có trong nhiều loại nấm, trong việc làm chậm quá trình lão hóa và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh liên quan đến tuổi tác. Psilocybin đã được biết đến với các tác dụng gây hưng phấn và ảo giác, nhưng nghiên cứu này tập trung vào tác động của nó đối với toàn bộ cơ thể.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một mô hình lão hóa tế bào của tế bào phổi của con người để xem psilocin, thành phần hoạt động trong nấm gây ra hiệu ứng ảo giác, sẽ ảnh hưởng đến chúng như thế nào. Kết quả cho thấy psilocin giúp kéo dài tuổi thọ của tế bào da và phổi của con người hơn 50%. Khi chuyển sang mô hình chuột, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những con chuột tương đương với 60-65 tuổi của con người được tiêm psilocybin sống lâu hơn những con không được tiêm.

Ngoài ra, những con chuột này cũng hiển thị các đặc điểm khỏe mạnh hơn, chẳng hạn như ít lông trắng và mọc lông. Các nhà nghiên cứu tin rằng psilocybin giúp làm chậm lão hóa bằng cách giảm căng thẳng oxy, cải thiện phản ứng sửa chữa DNA và duy trì chiều dài của telomere. Telomere là “nắp” của nhiễm sắc thể, và bằng cách giúp bảo vệ chiều dài telomere, các nhà nghiên cứu tin rằng psilocybin có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh liên quan đến tuổi tác như bệnh tim, suy giảm thần kinh và ung thư.

Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về cơ chế hoạt động của psilocybin và tối ưu hóa các giao thức liều lượng và tần suất trước khi nó có thể được sử dụng lâm sàng như một tác nhân chống lão hóa. Tiến sĩ David Grooms, một chuyên gia về lão hóa tại Đại học California, Los Angeles, cho rằng mặc dù đây là một nghiên cứu quan trọng, nhưng vẫn cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để xác minh các phát hiện này và xem liệu chúng có thể được ứng dụng trong điều trị các bệnh của con người hay không.

Một chuyên gia ung thư cũng cho rằng psilocybin có thể có tiềm năng trong việc giúp cơ thể sửa chữa và phục hồi sau các tổn thương, và có thể có vai trò trong việc điều trị các bệnh liên quan đến lão hóa. Psilocybin đã được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng về trầm cảm, lo âu và ung thư, và các nhà nghiên cứu hy vọng rằng nó có thể được sử dụng để điều trị các bệnh liên quan đến lão hóa trong tương lai.

Tóm lại, nghiên cứu này cho thấy psilocybin có thể có tiềm năng trong việc làm chậm lão hóa và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh liên quan đến tuổi tác, nhưng cần phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu để xác minh các phát hiện này và xem liệu chúng có thể được ứng dụng trong điều trị các bệnh của con người hay không.

]]>
Rối loạn đồng hồ sinh học có liên quan đến sức khỏe tâm thần? https://thitruongthegioi.com/roi-loan-dong-ho-sinh-hoc-co-lien-quan-den-suc-khoe-tam-than/ Fri, 05 Sep 2025 19:32:43 +0000 https://thitruongthegioi.com/roi-loan-dong-ho-sinh-hoc-co-lien-quan-den-suc-khoe-tam-than/

Một nghiên cứu gần đây được thực hiện tại Đại học Sydney, Úc, đã đưa ra phát hiện đáng chú ý về mối liên hệ giữa đồng hồ sinh học và sức khỏe tâm thần ở người trẻ. Cụ thể, nghiên cứu cho thấy gần một phần tư trong số 69 người trẻ tuổi tìm kiếm dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần có đồng hồ sinh học bị gián đoạn. Tình trạng này tương tự như hiện tượng jet lag, nhưng khác biệt là những người tham gia nghiên cứu không di chuyển qua các múi giờ khác nhau.

Các nhà nghiên cứu cho rằng phát hiện này có thể mở ra những cách mới để điều trị và nghiên cứu các tình trạng sức khỏe tâm thần như trầm cảm và rối loạn lưỡng cực. Nghiên cứu, do Tiến sĩ Joanne Carpenter và Giáo sư Ian Hickie từ Đại học Sydney dẫn đầu, là nghiên cứu đầu tiên xem xét đồng thời ba biện pháp chính của việc điều chỉnh đồng hồ sinh học ở những người có sức khỏe tâm thần không ổn định.

Họ đã phân tích nhiệt độ cơ thể cốt lõi, nồng độ cortisol và melatonin của người tham gia, những yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý nhịp sinh học 24 giờ của cơ thể. Melatonin là một loại hormone báo hiệu cơ thể đến lúc ngủ, trong khi cortisol là một loại hormone thường ở mức cao nhất vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy. Nhiệt độ cơ thể cũng trải qua một chu kỳ hàng ngày tăng và giảm, được liên kết chặt chẽ với giấc ngủ.

Kết quả cho thấy 23% bệnh nhân có một loại jet lag sinh lý. Phát hiện này có thể chỉ ra những cách tiếp cận mới để điều trị sức khỏe tâm thần. Tiến sĩ Jacob Crouse, đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng những phát hiện này cho thấy có thể cần phải suy nghĩ khác về các loại phương pháp điều trị mà chúng ta cung cấp cho những người mắc các rối loạn tâm thần, và liệu chúng ta có nên nhắm vào đồng hồ sinh học như một lựa chọn khác để quản lý những tình trạng này.

Nghiên cứu này bao gồm hai nhóm – nhóm đầu tiên là những người trẻ tuổi từ 16 đến 35 tuổi đến khám tại các phòng khám tâm thần ở Sydney; nhóm thứ hai là những người trẻ tuổi không có tiền sử bệnh tâm thần. Những người tham gia vào hai nhóm được theo dõi qua đêm trong một phòng thí nghiệm sinh học để đo giấc ngủ và hormone liên quan đến đồng hồ sinh học trong thời gian dẫn đến giấc ngủ và trong vài giờ sau khi thức dậy.

Mặc dù nghiên cứu không xác định jet lag nội bộ là nguyên nhân của sức khỏe tâm thần không ổn định, nhưng nó cho thấy một mối tương quan giữa mức độ không đồng bộ của đồng hồ sinh học và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trầm cảm. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ mối liên hệ giữa đồng hồ sinh học và sức khỏe tâm thần.

Tiến sĩ Carpenter cho rằng bằng chứng ban đầu mạnh mẽ này mở ra những cách mới để nghiên cứu và có thể điều trị các rối loạn tâm thần thông thường, và hy vọng cải thiện cuộc sống của hàng ngàn người trẻ tuổi Úc sống với trầm cảm và lo âu. Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào trang web của Đại học Sydney để tìm hiểu thêm.

]]>
Sức khỏe tâm thần của phi công: Vấn đề an toàn hàng không https://thitruongthegioi.com/suc-khoe-tam-than-cua-phi-cong-van-de-an-toan-hang-khong/ Thu, 04 Sep 2025 17:15:54 +0000 https://thitruongthegioi.com/suc-khoe-tam-than-cua-phi-cong-van-de-an-toan-hang-khong/

Một loạt các vụ tai nạn hàng không gần đây đã đặt ra câu hỏi về sức khỏe tâm thần của phi công và liệu ngành hàng không đã có đủ biện pháp để hỗ trợ và bảo vệ họ. Mới đây, vụ rơi chuyến bay 171 của hãng hàng không Air India đã khiến 241 người thiệt mạng, và các nhà điều tra đã tập trung vào hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal. Cơ trưởng Sabharwal có hơn 15.000 giờ bay và đã xin nghỉ do có tang và bị trầm cảm sau khi mẹ qua đời.

Một phần hiện trường vụ tai nạn máy bay của Germanwings gần Le Vernet, dãy Alps của Pháp. Ảnh: AFP
Một phần hiện trường vụ tai nạn máy bay của Germanwings gần Le Vernet, dãy Alps của Pháp. Ảnh: AFP

Báo cáo sơ bộ của Cục Điều tra Tai nạn Hàng không Ấn Độ (AAIB) cho thấy các công tắc điều khiển dòng nhiên liệu dẫn vào hai động cơ đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy nghiêm trọng và khiến máy bay rơi xuống đất. Cuộc điều tra vẫn còn nhiều giai đoạn phía trước, và tổng giám đốc hãng Air India đã cảnh báo không nên vội vàng đưa ra kết luận.

Một phần của cánh máy bay MH370 được bày tại sự kiện tưởng niệm các nạn nhân mất tích ngày 3/3/2024. Ảnh: Hằng Linh - P/v TTXVN tại Kuala Lumpur
Một phần của cánh máy bay MH370 được bày tại sự kiện tưởng niệm các nạn nhân mất tích ngày 3/3/2024. Ảnh: Hằng Linh – P/v TTXVN tại Kuala Lumpur

Vụ tai nạn này đã làm dấy lên câu hỏi về việc liệu ngành hàng không đã thực hiện đủ các biện pháp để đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần của phi công hay chưa. Theo dữ liệu do Bloomberg công bố năm 2022, nếu được đưa vào thống kê toàn cầu, các vụ tự sát – giết người do phi công gây ra sẽ là nguyên nhân gây tử vong cao thứ hai trong các vụ rơi máy bay do phương Tây sản xuất kể từ năm 2012.

Một trong những vụ tai nạn hàng không nổi tiếng nhất liên quan đến sức khỏe tâm thần của phi công là thảm họa Germanwings năm 2015. Cơ phó Andreas Lubitz đã khóa cửa buồng lái và cố ý điều khiển máy bay đâm vào sườn núi, khiến 150 hành khách thiệt mạng. Các nhà điều tra đã phát hiện Lubitz từng bị trầm cảm trước đây nhưng sau đó vẫn được đánh giá là đủ điều kiện bay.

Các chuyên gia hàng không cho rằng ngành hàng không cần có cách tiếp cận nhất quán về rủi ro sức khỏe tâm thần và hiệu suất làm việc đối với các nhóm nhân sự chịu trách nhiệm an toàn. Một nghiên cứu năm 2022 đã phát hiện 56,1% trong số 3.765 phi công Mỹ tham gia khảo sát cho biết họ từng có hành vi tránh chăm sóc y tế vì lo bị thu hồi giấy phép bay.

Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia đề xuất cần tăng cường giám sát sức khỏe tâm thần cho phi công, cũng như cải thiện thiết kế cửa buồng lái để ngăn phi công tự khóa cửa và kiểm soát máy bay một mình. Các chuyên gia cũng đề xuất cần có các biện pháp hỗ trợ nhân viên hàng không khác, như tiếp viên và kỹ sư, để giúp họ đối mặt với vấn đề sức khỏe tâm thần.

Vụ rơi máy bay Mozambique năm 2013 tại Namibia cũng đã cho thấy cơ trưởng Hermino dos Santos Fernandes đã khóa mình trong buồng lái và thực hiện một loạt thao tác cố ý khiến máy bay rơi. Vụ mất tích chuyến bay MH370 năm 2014 cũng đã đặt ra giả thuyết về việc phi công tự sát.

Tóm lại, sức khỏe tâm thần của phi công đang trở thành một vấn đề quan trọng trong ngành hàng không, và cần có các biện pháp hỗ trợ và bảo vệ họ.

]]>
Nhiệt độ cơ thể có liên quan đến trầm cảm, nghiên cứu chỉ ra mối tương quan đáng chú ý https://thitruongthegioi.com/nhiet-do-co-the-co-lien-quan-den-tram-cam-nghien-cuu-chi-ra-moi-tuong-quan-dang-chu-y/ Wed, 06 Aug 2025 14:03:55 +0000 https://thitruongthegioi.com/nhiet-do-co-the-co-lien-quan-den-tram-cam-nghien-cuu-chi-ra-moi-tuong-quan-dang-chu-y/

Một nghiên cứu mới đây đã tìm ra mối liên hệ giữa nhiệt độ cơ thể và các triệu chứng của trầm cảm. Các nhà nghiên cứu từ Đại học California, San Francisco (UCSF) và các đối tác tại 106 quốc gia đã phân tích dữ liệu từ hơn 20.000 người tham gia, được thu thập trong suốt bảy tháng. Kết quả cho thấy rằng khi mức độ trầm cảm tăng lên, nhiệt độ cơ thể cũng tăng theo.

Những người tham gia trong nghiên cứu này đã sử dụng nhiệt kế gia đình hàng ngày và đeo nhẫn thông minh để đo nhiệt độ da hàng nghìn lần trong suốt 24 giờ. Thiết kế này cho phép nghiên cứu thu thập cả dữ liệu từng thời điểm và luồng dữ liệu liên tục, tạo ra một nghiên cứu có phạm vi rất rộng. Mỗi mức tăng nhẹ trên bảng đánh giá trầm cảm tương ứng với một mức tăng nhỏ về nhiệt độ – thường nhỏ hơn một độ F. Tuy nhiên, mối quan hệ này tồn tại trên mọi lứa tuổi, khí hậu và mùa trong năm.

Ở người khỏe mạnh, nhiệt độ cơ thể trung bình thường ở quanh 98,6 độ F. Tuy nhiên, trong nghiên cứu này, những người có triệu chứng trầm cảm nhẹ có nhiệt độ cơ thể gần với mức trung bình, trong khi những người có triệu chứng nặng hơn có nhiệt độ cơ thể ấm hơn. Chênh lệch nhiệt độ trung bình nhỏ hơn một độ, nhưng trên quy mô dân số, nó cho thấy một sự thay đổi sinh học liên quan đến đau cảm xúc.

Các nhà nghiên cứu cũng so sánh sự thay đổi hàng ngày về nhiệt độ – được gọi là biên độ hàng ngày – giữa đỉnh ban ngày và đáy ban đêm. Họ phát hiện ra rằng những người có triệu chứng trầm cảm nặng có biên độ hàng ngày nhỏ hơn. Độ cong của nhiệt độ vào ban đêm cũng cho thấy những người có triệu chứng trầm cảm không giảm nhiệt độ cơ thể một cách trơn tru sau khi trời tối. Điều này có thể liên quan đến rối loạn đồng hồ sinh học, gây ra các vấn đề về giải phóng hormone và kiến trúc giấc ngủ.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trầm cảm có thể liên quan đến việc giữ nhiệt độ cơ thể cao. Các yếu tố như hormone căng thẳng, viêm nhiễm và thay đổi neurotransmitter có thể làm giảm khả năng tỏa nhiệt của cơ thể. Một số phương pháp điều trị mới đang được nghiên cứu, bao gồm liệu pháp nhiệt. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tăng nhiệt độ cơ thể có thể giúp giảm triệu chứng trầm cảm. Liệu pháp này có thể là một phương pháp điều trị bổ sung cho các phương pháp hiện tại.

Tóm lại, nghiên cứu này đã phát hiện ra mối liên hệ giữa nhiệt độ cơ thể và triệu chứng trầm cảm. Việc theo dõi nhiệt độ cơ thể có thể giúp phát hiện sớm trầm cảm và mở ra các phương pháp điều trị mới. Để biết thêm thông tin về nghiên cứu này, bạn có thể truy cập vào trang web của Đại học California, San Francisco để tìm hiểu thêm.

]]>
Rơi máy bay Air India: Sức khỏe tâm lý phi công có bỏ qua trong ngành hàng không? https://thitruongthegioi.com/roi-may-bay-air-india-suc-khoe-tam-ly-phi-cong-co-bo-qua-trong-nganh-hang-khong/ Fri, 25 Jul 2025 19:57:24 +0000 https://thitruongthegioi.com/roi-may-bay-air-india-suc-khoe-tam-ly-phi-cong-co-bo-qua-trong-nganh-hang-khong/

Sau vụ rơi máy bay của Air India gần đây, câu hỏi về sức khỏe tâm lý của phi công đã trở thành một vấn đề được quan tâm rộng rãi trong ngành hàng không. Các nhà điều tra đang xem xét kỹ lưỡng hồ sơ y tế của cơ trưởng Sumeet Sabharwal, người điều khiển chuyến bay Air India 171 gặp nạn vào ngày 12/6, khiến 241 người thiệt mạng. Thông tin ban đầu cho biết các công tắc điều khiển nhiên liệu đã bị tắt ngay sau khi máy bay cất cánh, dẫn đến mất lực đẩy và rơi xuống khu dân cư ở Ahmedabad.

Mảnh vỡ cánh phụ của máy bay MH370 được tìm thấy tại đảo Reunion năm 2015. (Ảnh: AP)
Mảnh vỡ cánh phụ của máy bay MH370 được tìm thấy tại đảo Reunion năm 2015. (Ảnh: AP)

Thông tin về việc cơ trưởng Sabharwal từng nghỉ phép vì lý do tang chế và có dấu hiệu trầm cảm đã làm dấy lên mối quan ngại về khía cạnh tâm lý trong ngành hàng không. Mặc dù Air India nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận gì cho đến khi cuộc điều tra hoàn tất, câu chuyện này không phải là trường hợp đơn lẻ. Ngành hàng không đã chứng kiến nhiều thảm kịch được cho là do khủng hoảng tâm thần của phi công.

Lực lượng cứu hộ tìm kiếm thi thể tại khu vực rơi máy bay Germanwings, ngày 26/3/2015. (Ảnh: ABACA/PA)
Lực lượng cứu hộ tìm kiếm thi thể tại khu vực rơi máy bay Germanwings, ngày 26/3/2015. (Ảnh: ABACA/PA)

Một trong những trường hợp nổi tiếng là vụ Germanwings năm 2015, khiến 150 người thiệt mạng, khi cơ phó Andreas Lubitz cố tình khóa cửa buồng lái, điều khiển máy bay lao vào núi tại Pháp. Điều tra cho thấy Lubitz từng bị trầm cảm nặng, che giấu bệnh và từng tìm kiếm thông tin về cơ chế khóa buồng lái. Tương tự, giả thuyết về vụ tự sát của cơ trưởng cũng được đặt ra trong vụ mất tích của chuyến bay MH370 năm 2014.

Các chuyên gia cho rằng ngành hàng không vẫn chưa có biện pháp đầy đủ để xử lý vấn đề tâm lý của phi công. Dữ liệu cho thấy nếu tính riêng các vụ tai nạn do phi công tự sát, có thể là nguyên nhân tử vong lớn thứ hai trong các vụ rơi máy bay phương Tây từ năm 2012. Hơn 56% phi công Mỹ đã từng né tránh việc khám sức khỏe vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc.

Chuyên gia hàng không Marc Atherton nhận định: “Ngành hàng không toàn cầu có hệ thống quản lý rủi ro rất tốt về kỹ thuật và vận hành, nhưng lại thiếu chiến lược rõ ràng cho sức khỏe tâm thần – yếu tố sống còn trong an toàn bay”. Tổ chức IPAAC, liên minh quốc tế hỗ trợ đồng nghiệp ngành hàng không, cũng cho rằng sức khỏe tinh thần nên được xem là một phần cấu thành an toàn bay.

Họ kêu gọi mở rộng các chương trình hỗ trợ ẩn danh giữa các nhân viên cùng ngành để giúp phát hiện và can thiệp sớm. Một số đề xuất cải tiến thiết kế cửa buồng lái nhằm tránh việc một phi công cố ý nhốt người còn lại bên ngoài cũng đã được đưa ra. Tuy nhiên, giới chức cảnh báo rằng thay đổi này có thể làm tăng nguy cơ bị xâm nhập buồng lái từ bên ngoài.

Năm 2023, Hội Hàng không Hoàng gia Anh (RAeS) công bố báo cáo cảnh báo rằng dù ngành hàng không đã có nỗ lực hỗ trợ nhân viên đối mặt với vấn đề tâm lý, nhưng vẫn thiếu hệ thống quản lý rủi ro tâm thần hiệu quả ngay từ đầu. Ông Dave Fielding, Chủ tịch IPAAC, chia sẻ: “Đã có nhiều tiến bộ toàn cầu trong lĩnh vực này, nhưng tất cả vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và cần tiếp tục nỗ lực mạnh mẽ hơn”.Bloomberg và IPAAC đã cung cấp thông tin quan trọng cho việc nghiên cứu và đánh giá vấn đề này.

]]>