Cục Công an thành phố Lạc Dương, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, đã khởi tố một người đàn ông họ Vương vì mua bán trái phép hóa đơn thuế giá trị gia tăng (VAT) đặc biệt. Điều đáng chú ý là chính người đàn ông này đã chủ động trình báo vụ việc với cảnh sát, cho rằng mình là nạn nhân bị lừa đảo trong một giao dịch qua mạng.

Theo trình báo của anh Vương, anh đã bị lừa chuyển khoản 70.000 NDT (hơn 254 triệu đồng) trong một giao dịch mua hàng online. Tuy nhiên, khi kiểm tra nội dung trò chuyện qua WeChat giữa anh Vương và bên bán, lực lượng chức năng phát hiện thứ được giao dịch không phải hàng hóa thông thường, mà là hóa đơn VAT đặc biệt – một loại chứng từ Trung Quốc nghiêm cấm mua bán tự do. Theo quy định pháp luật Trung Quốc, hóa đơn VAT đặc biệt chỉ được cấp thông qua cơ quan thuế, dành cho các doanh nghiệp hợp pháp và không được phép giao dịch trên thị trường tự do.

Tiến hành khám xét nơi ở của anh Vương, cảnh sát phát hiện 12 tờ hóa đơn VAT đặc biệt, mỗi tờ có mệnh giá từ 100.000 đến 120.000 NDT, tổng giá trị vượt 1,3 triệu NDT (hơn 4,7 tỷ đồng). Tất cả đều là hóa đơn thật nhưng đã bị vô hiệu hóa, không thể sử dụng trong khấu trừ thuế.

Làm việc với cơ quan điều tra, anh Vương khai rằng gia đình anh sản xuất và kinh doanh ốc vít. Cuối năm 2019, sau khi nghe một số người quen truyền tai rằng có thể giảm chi phí sản xuất bằng cách mua hóa đơn VAT trên mạng rồi nộp cho cơ quan thuế để được khấu trừ thuế, người đàn ông này đã nảy sinh ý định thử làm theo. Anh tìm một tài khoản rao bán hóa đơn online và chủ động kết bạn với người này qua WeChat. Sau nhiều lần thương lượng, bên bán đồng ý cung cấp hóa đơn và yêu cầu anh Vương chuyển tiền nhiều đợt để hoàn tất giao dịch.

Đến ngày 30/12/2019, anh Vương nhận được 12 tờ hóa đơn nhưng thiếu một số giấy tờ liên quan. Khi liên hệ lại để yêu cầu gửi bổ sung, anh phát hiện mình bị chặn tài khoản nên quyết định trình báo cảnh sát.

Tuy nhiên, qua điều tra, lực lượng chức năng xác định anh Vương không phải nạn nhân mà là người vi phạm pháp luật Trung Quốc. Số hóa đơn mua về dù là thật nhưng không hợp lệ do bị vô hiệu hóa, không đủ điều kiện sử dụng.

Cảnh sát địa phương đã khởi tố anh Vương về hành vi mua hóa đơn thuế trái phép nhằm mục đích trốn thuế. Theo Điều 208 của Bộ luật Hình sự Trung Quốc, hành vi mua bán hóa đơn VAT trái phép có thể bị phạt tù đến 5 năm hoặc tạm giam hình sự, kèm theo mức phạt tiền từ 20.000 đến 200.000 NDT (72 triệu đến hơn 728 triệu đồng).

Thủ đoạn lừa đảo giả mạo shipper vẫn liên tục xảy ra dù cơ quan chức năng đã cảnh báo và báo chí đã đăng tin rộng rãi. Nhiều người vẫn trở thành nạn nhân của những kẻ gian manh này, nguyên nhân là chúng đã lợi dụng triệt để tâm lý chủ quan của người tiêu dùng và sự thiếu cảnh giác trong giao dịch trực tuyến.

Những chiêu lừa phổ biến mà kẻ gian sử dụng bao gồm việc gọi điện giả danh nhân viên giao hàng, đọc chính xác tên, số điện thoại và địa chỉ của khách để tạo sự tin tưởng. Sau đó, chúng yêu cầu khách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân với lý do phát sinh phí giao hàng hoặc phí bảo hiểm hàng hóa. Ngay khi nhận được tiền, đối tượng lập tức chặn liên lạc, khiến nạn nhân mất tiền và không nhận được hàng.

Một thủ đoạn khác mà kẻ gian sử dụng là đánh vào sự lo sợ của nạn nhân bằng cách thông báo đã chuyển nhầm tài khoản ‘hội viên shipper’. Đối tượng nói rằng nếu không hủy dịch vụ, tài khoản sẽ bị trừ từ 2 đến 3,5 triệu đồng mỗi tháng. Trong tình huống căng thẳng này, nhiều người làm theo yêu cầu, nhấp vào liên kết lạ hoặc cung cấp mã OTP để ‘hủy dịch vụ’, vô tình mở đường cho kẻ gian chiếm đoạt tiền và thông tin cá nhân.

Nguyên nhân người dân dễ sập bẫy là do tình trạng rò rỉ dữ liệu cá nhân, tâm lý sợ mất đơn hàng, vội vàng nhận hàng khi bận rộn và sự chuyên nghiệp của những kẻ lừa đảo. Chúng sử dụng giọng nói tự tin, thuật ngữ chuyên ngành vận chuyển, thậm chí gửi hình ảnh giả mạo nhân viên giao hàng hoặc phiếu giao hàng để củng cố lòng tin của khách.

Để nhận biết và phòng tránh, người tiêu dùng cần lưu ý rằng nhân viên giao hàng chính thống không bao giờ yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân trước khi nhận hàng. Nếu gặp tình huống yêu cầu đóng phí bổ sung hoặc cung cấp mã OTP để hoàn tất giao dịch, người mua phải lập tức dừng lại và xác minh thông tin qua ứng dụng chính thức của đơn vị vận chuyển.

Khi bị lừa, người dân cần giữ lại toàn bộ bằng chứng, trình báo cơ quan công an gần nhất hoặc liên hệ với các đường dây nóng để được hỗ trợ xử lý. Việc cảnh giác và tỉnh táo trong các giao dịch trực tuyến sẽ giúp người tiêu dùng tránh được những rủi ro không đáng có.

Người dân có thể tìm hiểu thêm thông tin về các thủ đoạn lừa đảo và cách phòng tránh tại các trang web chính thức của cơ quan chức năng, chẳng hạn như Tổng cục Quản lý thị trường hoặc Cổng thông tin điện tử của Bộ Công an.