Chiều ngày 1/8, tại Hà Nội, Ủy ban Nhân dân (UBND) xã Vân Đình đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu đưa công nghệ số đến gần hơn với người dân. Đây là một bước chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phục vụ, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo. Phong trào này cũng nhằm triển khai Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 24/7/2025 của UBND thành phố Hà Nội về thực hiện ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số tại các xã, phường trong giai đoạn đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp’.

Tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện Khoa học và Công nghệ – VINASA, Thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia, Hội đồng Tư vấn Thành ủy, Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số thành phố trình bày những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Chỉ thị số 11/CT-UBND. Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang nhấn mạnh tầm quan trọng của cấp xã trong công cuộc chuyển đổi số. Ông cho rằng, xã là ‘tuyến đầu’ trong việc cung cấp dịch vụ công, là nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân. Do đó, việc xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư ‘đúng – đủ – sạch – sống’ là nền tảng cốt lõi để các hoạt động số hóa phát huy hiệu quả.

Mô hình ‘Bình dân học vụ số’ mà ông giới thiệu đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ. Đây là một phương pháp tiếp cận sáng tạo, lấy con người làm trung tâm, dữ liệu làm nền tảng. Thay vì triển khai đại trà một cách máy móc, mô hình này tập trung vào việc đào tạo các ‘hạt nhân’ nòng cốt tại địa phương, từ đó lan tỏa kiến thức và kỹ năng số hóa đến toàn thể cộng đồng.

Bên cạnh đó, hội nghị cũng được lắng nghe những chia sẻ đầy thiết thực từ ông Nguyễn Văn Khánh, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Ông đã trình bày những mô hình và cách làm hiệu quả trong việc ứng dụng công nghệ số vào đời sống, đặc biệt là việc tích hợp các nền tảng số để phục vụ nhu cầu của người dân. Sự có mặt của các chuyên gia đã giúp các đại biểu, cán bộ cơ sở giải đáp được nhiều vướng mắc, đồng thời gợi mở những hướng đi mới, sáng tạo trong việc triển khai chuyển đổi số.

Chủ tịch UBND xã Vân Đình Nguyễn Ngọc Điệp cho biết, việc triển khai Chỉ thị số 11 và phong trào ‘Bình dân học vụ số’ là nhiệm vụ trọng tâm, không chỉ mang tính phong trào, mà là yêu cầu tất yếu trong xây dựng chính quyền hiện đại, nâng cao hiệu quả phục vụ Nhân dân.

Trong bối cảnh đó, vai trò của đoàn viên, thanh niên được Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền đặc biệt nhấn mạnh. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Bùi Thị Thu Hiền chỉ đạo 100% các chi bộ phải tổ chức sinh hoạt chuyên đề về chuyển đổi số, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các trung tâm công nghệ và trường đại học để huy động đội ngũ sinh viên tình nguyện. Họ sẽ là những ‘hạt nhân’ trẻ trung, nhiệt huyết, trực tiếp ‘cầm tay chỉ việc’ hướng dẫn người dân sử dụng các ứng dụng số, thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến.

Hưởng ứng lời kêu gọi đó, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Vân Đình Doãn Hồng Việt cho rằng, phong trào sẽ thổi một luồng gió mới, khơi dậy tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ. Với sức trẻ và sự nhiệt huyết, thanh niên sẽ là cầu nối đưa công nghệ số đến với từng hộ gia đình, giúp người dân thấy được những lợi ích thiết thực của việc chuyển đổi số.

‘Hưởng ứng phát động của UBND xã trong phong trào ‘Bình dân học vụ số’ và ‘Chiến dịch 45 ngày đêm ra quân hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số’, Đoàn Thanh niên xã luôn sẵn sàng thực hiện mọi nhiệm vụ. Đặc biệt, Đoàn xã chuẩn bị sẵn nhân lực sẵn sàng ‘đi từng ngõ, gõ từng nhà’ hỗ trợ người dân chuyển đổi số’, anh Việt chia sẻ.

Anh Việt cho biết thêm, trước đó, ngay từ ngày đầu vận hành chính quyền địa phương hai cấp, Đoàn xã Vân Đình đã thành lập đội hình thanh niên tình nguyện hỗ trợ người dân tại Điểm phục vụ hành chính công cũng như chuyển đổi số cộng đồng.

Với mục tiêu rõ ràng, chiến dịch này sẽ là bước đệm quan trọng trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, giúp người dân và doanh nghiệp tiếp cận, sử dụng các dịch vụ công một cách thuận lợi nhất.

Chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ đang là những vấn đề trọng tâm của Chính phủ trong thời gian gần đây. Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai công tác 6 tháng cuối năm 2025 của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long đã báo cáo về tình hình triển khai Đề án 06 trong 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025.

Đề án 06 là một trong những đề án quan trọng của Chính phủ nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ. Theo báo cáo của Thứ trưởng Nguyễn Văn Long, trong 6 tháng đầu năm, Đề án 06 đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hệ thống điều phối dữ liệu y tế đã được đưa vào hoạt động, với 373 cơ sở khám chữa bệnh, 2,5 triệu bệnh án điện tử và 4.800 đơn thuốc điện tử. Việc nhận diện sinh trắc học tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất đã phục vụ 11.049 lượt hành khách trên 4.334 chuyến bay. Ngoài ra, đã có 116 triệu hồ sơ ngân hàng được đối chiếu thông tin sinh trắc học với CCCD và VNeID.

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số điểm nghẽn trong việc triển khai Đề án 06. Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đã chỉ ra 3 điểm nghẽn chính, bao gồm dữ liệu còn chưa đầy đủ, rời rạc và phân mảnh, việc triển khai các Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia, CSDL chuyên ngành còn rất chậm và còn nhiều hạn chế, bất cập trong việc kết nối, chia sẻ và làm sạch dữ liệu.

Để khắc phục những điểm nghẽn này, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đã đề xuất 5 nội dung trọng tâm cần thực hiện trong 6 tháng cuối năm 2025. Trong đó, cần khẩn trương khắc phục 45 nhiệm vụ chậm tiến độ, tập trung triển khai 30 nhiệm vụ phải hoàn thành trong 6 tháng cuối năm của Đề án 06. Đồng thời, cần đẩy nhanh việc hoàn thành 11 CSDL trọng yếu và 105 cơ sở dữ liệu chuyên ngành theo lộ trình từ nay đến 31/12/2025.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cũng kiến nghị sớm rà soát tổng thể, phối hợp Bộ Công an có kế hoạch, triển khai cắt giảm ngay thành phần hồ sơ giấy trong cấu trúc thủ tục hành chính đã được thay thế bằng dữ liệu và giấy tờ đã tích hợp lên VNeID. Đơn giản hóa quy trình nghiệp vụ đối với 324 TTHC có thể cắt giảm thành phần hồ sơ của 13 bộ, ngành đã có giấy tờ trên VNeID và 200 TTHC có thể tái sử dụng dữ liệu hộ tịch, đất đai đã số hóa.

Cuối cùng, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đề xuất với Thủ tướng Chính phủ, giao Bộ Công an tham mưu xây dựng Đề án phát triển công dân số giai đoạn 2025-2030 để phát triển toàn diện công dân số Việt Nam, đảm bảo người dân có đầy đủ kiến thức, kỹ năng, thái độ và hành vi phù hợp để sống và làm việc hiệu quả trong môi trường số. Theo dõi thông tin chính thức của Chính phủ Việt Nam để cập nhật thêm thông tin.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI: Khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia

Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia.

Ông Trần Quang Hưng, Ủy viên Ban Chấp hành, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu.

Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ. Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian.

Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ.

Tại Việt Nam, bước tiến lớn là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia. Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân.

Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh.