Phát triển các viện nghiên cứu và trường đại học thành những chủ thể nghiên cứu mạnh đang là mục tiêu quan trọng được nhấn mạnh trong Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. Để hiện thực hóa mục tiêu này, điều cần thiết là các viện nghiên cứu và trường đại học phải ưu tiên vào chất lượng, chiều sâu, sự liên kết và tính khả thi của các đề tài nghiên cứu. Ngoài ra, việc phát triển mô hình hợp tác chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và địa phương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một chuỗi giá trị khép kín từ nghiên cứu đến thương mại hóa.
Theo đánh giá của các chuyên gia, một trong những thách thức lớn hiện nay là vấn đề tài chính cho hoạt động nghiên cứu. Trong bối cảnh ngân sách dành cho khoa học còn hạn chế, việc tập trung nguồn lực cho nghiên cứu ứng dụng có tính liên ngành và đa giai đoạn đang là một thách thức lớn. Thực trạng hiện nay là nhiều nghiên cứu chỉ dừng lại ở việc công bố bài báo quốc tế, báo cáo hội nghị hoặc tham gia các cuộc thi khoa học, mà không thể tiếp tục đến giai đoạn chuyển giao công nghệ hoặc sản xuất thử nghiệm.
Để khắc phục thách thức này, các viện nghiên cứu và trường đại học cần có cơ chế tài chính linh hoạt và hấp dẫn hơn. Việc thành lập quỹ hỗ trợ riêng cho các giai đoạn chuyển tiếp từ kết quả nghiên cứu đến sản phẩm thử nghiệm, từ phòng thí nghiệm đến quy mô sản xuất là hết sức cần thiết. Các sản phẩm nghiên cứu có tiềm năng ứng dụng nên được ươm tạo trong các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nơi tập hợp các nhà khoa học, nhà đầu tư và chuyên gia thị trường.
Bên cạnh hỗ trợ tài chính, việc xây dựng cơ chế rõ ràng để tuyển dụng, sử dụng và đãi ngộ đội ngũ nghiên cứu khoa học cũng là yếu tố quan trọng. Đặc biệt, cần có những chính sách để thu hút và giữ chân các nhà khoa học trẻ, giúp họ yên tâm cống hiến và phát triển sự nghiệp trong nước. Hơn nữa, thiết lập hệ sinh thái kết nối giữa nhà nước, nhà khoa học và doanh nghiệp là điều kiện cần thiết để đưa các sản phẩm nghiên cứu vào thực tiễn một cách hiệu quả, từ đó đóng góp trực tiếp cho sự phát triển kinh tế – xã hội.
Với định hướng rõ ràng từ Nghị quyết 57, cùng với sự quan tâm và đầu tư đúng đắn của Nhà nước, cũng như sự vào cuộc tích cực của các bên liên quan, nền khoa học công nghệ Việt Nam có thể kỳ vọng vào một bước chuyển đổi mạnh mẽ. Mục tiêu là hình thành một hệ sinh thái nghiên cứu, ứng dụng và thương mại hóa bền vững, trong đó các viện nghiên cứu và trường đại học giữ vai trò nòng cốt, từ đó thúc đẩy sự phát triển của đất nước.
vietnamnet.vn cũng có những bài viết liên quan đến phát triển khoa học công nghệ.
