Ở xã Trung Lý, cấp ủy và chính quyền địa phương đã tích cực đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Mục tiêu là xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, giúp người dân đạt hiệu quả kinh tế cao. Anh Thào A Thái, một người dân tộc Mông ở bản Tà Cóm, là một trong những tấm gương điển hình tiêu biểu trong phát triển kinh tế hộ gia đình với nghề chăn nuôi trâu bò sinh sản và thương phẩm.
Trước đây, anh Thái là hội viên nông dân thuần túy, gắn bó với nương lúa, đồi ngô, quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Tuy nhiên, từ năm 2020, anh Thái đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật để chuyển hướng sang chăn nuôi, mở ra bước ngoặt quan trọng trong hành trình vươn lên làm giàu chính đáng. Với con mắt nhanh nhạy và tư duy làm kinh tế, anh Thào A Thái nhận ra tiềm năng từ chăn nuôi đại gia súc, bởi có thể tận dụng được nguồn thức ăn sẵn có và lực lượng lao động trong gia đình.
Cũng trong thời điểm này, địa phương có chính sách khuyến khích chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nên anh Thái quyết định đầu tư “lớn”, mua 3 cặp trâu bò về nuôi. Những ngày đầu, anh cùng 4 thành viên là lực lượng chính trong gia đình tất bật từ sáng sớm đến tối, chăm sóc đàn vật nuôi như chăm “con nhỏ”. Với tính kiên trì, nhẫn nại, anh Thái chăm chỉ học hỏi kỹ thuật, tích lũy kinh nghiệm trong quá trình chăn nuôi. Dần dà, đàn trâu bò ngày một sinh sôi. Đến nay, gia đình đã nhân đàn lên hơn 50 con bò và 20 con trâu, là hộ gia đình có số lượng gia súc nhiều nhất bản Tà Cóm.
Để phát triển đàn trâu bò bền vững, anh Thái lựa chọn phương pháp nuôi sinh sản kết hợp với nuôi thương phẩm, căn cứ vào nhu cầu của thị trường để xuất bán theo từng thời điểm phù hợp. Ngoài chăn nuôi trâu bò, Thào A Thái còn triển khai mô hình trồng rừng, khoanh nuôi trên 15ha rừng sản xuất với các loại cây lấy gỗ như xoan, lát… Từ mô hình kinh tế tổng hợp của mình, sau khi trừ chi phí, mỗi năm gia đình anh Thái thu lãi khoảng 300 triệu đồng.
Không chỉ là gương điển hình trong phát triển kinh tế gia đình, với vai trò người có uy tín, anh Thào A Thái đã tuyên truyền, hướng dẫn, giúp đỡ cho bà con dân bản cùng phát triển kinh tế; hướng dẫn, hỗ trợ kiến thức, kinh nghiệm sản xuất cho 10 gia đình trong bản, giúp đỡ 6 hộ nghèo phát triển sản xuất, vươn lên ổn định cuộc sống…
Thời gian qua, xã Trung Lý đã triển khai nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả, góp phần tạo việc làm, giảm nghèo bền vững cho người dân địa phương. Điển hình như mô hình trồng quế trên diện tích 20ha với 20 hộ tham gia; mô hình điểm trồng “Cây sắn năng suất cao”; mô hình tổ hợp tác chăn nuôi vịt; nuôi gà thương phẩm; mô hình trồng dược liệu, phát triển cây ăn quả, cây đặc sản… Thông qua các mô hình giúp cho tỷ lệ hộ nghèo tại xã Trung Lý giảm dần hàng năm. Nếu như năm 2023 tỷ lệ hộ nghèo của xã chiếm 51,94%, thì đến năm 2024 giảm còn 39,71%.
Tại các xã Xuân Bình, Thượng Ninh, Thanh Phong cũng tập trung tuyên truyền, hướng dẫn Nhân dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm thay đổi tập quán canh tác, chuyển đổi các mô hình sản xuất, nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế về đất đai ở địa phương. Điển hình như mô hình sản xuất lúa có năng suất, chất lượng cao TBR279, Bắc Thịnh, TBR225, TBR45, Nhị Ưu 986, GS9, GS55… góp phần bảo đảm an ninh lương thực ở địa phương.
Bên cạnh đó, các xã cũng chú trọng chuyển đổi diện tích trồng lúa kém năng suất sang trồng các loại cây có hiệu quả kinh tế cao hơn, được liên kết, bao tiêu sản phẩm, như cam, chanh leo, xoài keo, ổi… áp dụng công nghệ cắt, ghép để cải tạo, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật… Trong lĩnh vực chăn nuôi, đã chuyển giao khoa học kỹ thuật và đưa vào nuôi các loại con giống có năng suất, chất lượng cao, như gà Lương Phượng, gà lai chọi, gà mía, gà Lạc Thủy, khôi phục vịt bầu Thanh Quân, vịt Cổ Lũng; thực hiện cải tạo đàn bò bằng thụ tinh nhân tạo, sử dụng tinh bò đực giống Zebu, thụ tinh nhân tạo với bò cái vàng địa phương, giống mới thuần ngoại Landrace…
Các mô hình này góp phần thay đổi phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa. Qua khảo sát cho thấy, còn rất nhiều mô hình kinh tế nông nghiệp được áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, qua đó góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội, giảm nghèo bền vững ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số xứ Thanh.
Theo kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo định kỳ năm 2024, đến nay tỷ lệ hộ nghèo khu vực miền núi của tỉnh giảm 4,43% (từ 11,04% xuống còn 6,61%); tỷ lệ hộ cận nghèo giảm 2,66% (từ 14,01% xuống còn 11,35%). Với những kết quả đạt được đã nhân lên niềm tin của đồng bào dân tộc khu vực miền núi đối với các mô hình kinh tế nông nghiệp hiệu quả, qua đó sẽ được áp dụng, nhân rộng trong thời gian tới.
