Khi Mỹ ký vào Đạo luật GENIUS, một kỷ nguyên mới trong việc mở rộng toàn cầu của đồng stablecoin định giá bằng USD đã bắt đầu, tạo ra thách thức lớn cho quyền lực tài chính của các quốc gia không sử dụng đồng USD. Các nền kinh tế không sử dụng đồng USD hiện đang đối mặt với một tình thế bị động và cần phải đối mặt với những thay đổi công nghệ và tái cấu trúc thể chế do stablecoin mang lại.
Đạo luật GENIUS, được Tổng thống Trump ký thành luật vào ngày 18/7/2025, sau khi được Quốc hội Mỹ thông qua, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử tiền tệ hiện đại, tương đương với Hội nghị Bretton Woods và Sự kiện Nixon Shock. Trong khi đó, các cuộc thảo luận trong cộng đồng Trung Quốc về stablecoin định giá bằng USD chủ yếu tập trung vào cơ hội sáng tạo và lợi ích tài chính mà chúng mang lại, mà bỏ qua những thách thức mà chúng đặt ra.
Không chỉ Trung Quốc, mà hầu hết các nền kinh tế không sử dụng đồng USD đều đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng do sự thâm nhập của công nghệ blockchain, sự thống trị gần như tuyệt đối của stablecoin định giá bằng USD, và sự thay đổi đột ngột trong lập pháp Mỹ về stablecoin. Một cuộc chiến bảo vệ quyền lực tài chính đã trở nên không thể tránh khỏi đối với hầu hết các quốc gia ngoài Mỹ.
Một số quốc gia ở Mỹ Latinh và châu Phi, dù tự nguyện hay không tự nguyện, đã mở rộng cửa để stablecoin định giá bằng USD thâm nhập sâu vào hoạt động kinh tế hàng ngày của người dân. Tại Brazil và Argentina, việc thanh toán bằng stablecoin định giá bằng USD đã trở nên phổ biến. Tại Nigeria, có tới một phần ba hoạt động kinh tế được thực hiện bằng USDT. Ở giai đoạn này, các quốc gia này thiếu khả năng quản lý phần hoạt động kinh tế này, chứ đừng nói đến việc thu thuế.
Hầu hết các quốc gia không thể ngồi yên và xem sự xâm chiếm của nền kinh tế kỹ thuật số này lan rộng, nhưng họ nên làm gì? Liệu họ nên đóng cửa và tạo ra một hệ thống thay thế, hay chỉ cần canh gác và cấm stablecoin? Nhiều quốc gia đã thực hiện các hành động như vậy trong những năm gần đây, nhưng đã được chứng minh là không hiệu quả và đặt ra vấn đề tiềm ẩn nghiêm trọng hơn: tụt hậu trong cuộc cạnh tranh dài hạn về tài chính, internet, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực công nghệ khác.
Đơn giản sao chép và dán cũng khó có thể hiệu quả. Gần đây, nhiều tổ chức tài chính và công ty ở một số quốc gia đã công bố kế hoạch tham vọng về việc phát hành stablecoin. Tuy nhiên, ý tưởng rằng một người có thể đơn giản là có được giấy phép phát hành stablecoin, tổ chức một sự kiện ra mắt hoành tráng, và sau đó cưỡi tên lửa của nền kinh tế stablecoin để thành công, thậm chí đảm bảo một vị trí cho đồng tiền quốc gia của họ trong nền kinh tế trên chuỗi, là quá ngây thơ.
Phát hành stablecoin là dễ dàng; vấn đề nằm ở cách phân phối nó, tràn ra ngoài hệ sinh thái của mình, và thuyết phục hàng chục triệu hoặc thậm chí hàng trăm triệu người dùng từ bỏ stablecoin định giá bằng USD của họ để chuyển sang stablecoin của quốc gia đó. Làm thế nào một người có thể thu hút hàng nghìn nhà đổi mới để phát triển ví, giám sát, thanh toán, trao đổi, cho vay và các ứng dụng khác xung quanh stablecoin của quốc gia đó?
Trước khi thảo luận về các biện pháp đối phó, có lẽ chúng ta nên đặt ra một câu hỏi: Làm thế nào mà mọi thứ lại đến hồi này? Blockchain không phải là công nghệ mới xuất hiện đột ngột, và stablecoin định giá bằng USD không đạt được 260 tỷ đô la và 99% thị phần qua một đêm. Cuộc cách mạng stablecoin không phải là một cuộc tấn công bất ngờ, cũng không phải là một hoạt động bí mật; nó là một cuộc tiến quân với quy mô lớn đã được thông báo trước.
Nếu không được giải quyết một cách chủ động, tương lai sẽ rất bị động. Tuy nhiên, các cơ quan quản lý và ngành công nghiệp ở nhiều quốc gia đã nhắm mắt trước điều này, đẩy tình hình vào tình thế bị động như hiện nay. Ngược lại, tại sao lại có sự nhạy cảm và khẩn cấp cao như vậy để bắt kịp tiến bộ trong công nghệ trí tuệ nhân tạo, điều này cũng đặt ra rủi ro và thách thức đáng kể?
Rõ ràng, mọi người đã biết về lợi thế công nghệ của blockchain và stablecoin từ lâu, và thậm chí đồng ý rằng đây là một xu hướng không thể ngăn chặn. Tuy nhiên, do lo ngại về rủi ro và tác động của chúng đối với quyền lực và cơ cấu thể chế hiện tại, một sự tê liệt và chậm chạp đã được thông qua sau khi cân nhắc kỹ lưỡng.
Ông Trump đã bắn phát súng đầu tiên, và stablecoin định giá bằng USD đã lặng lẽ hoàn thành việc triển khai thống trị trong không gian trên chuỗi toàn cầu. Có thể nói rằng bàn cờ đã được thiết lập, chỉ chờ các quân cờ được đặt vào. Ông Trump đã làm là cưỡi sóng và chơi lá bài đã được sắp xếp sẵn, đẩy một “mạng lưới đô la siêu quốc gia” lên sân khấu lịch sử với một đạo luật, ném ra một thách thức trần trụi cho mọi nền kinh tế không sử dụng đồng USD.
Cách đối phó với thách thức này có lẽ là một câu hỏi sẽ mất nhiều năm để trả lời. Nhưng trước khi chúng ta bắt đầu giải quyết vấn đề, chúng ta phải có đủ can đảm để đối mặt với thực tế và dám thừa nhận: chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội, chúng ta đã đánh giá sai tình hình, và chúng ta đã che mắt mình bằng một sự ám ảnh và may mắn cho sự ổn định ngắn hạn, quay lưng với logic công nghệ chắc chắn.
Tại điểm khởi đầu của việc tái cấu trúc một trật tự tài chính toàn cầu mới, có lẽ chúng ta nên tạm gác sự kiêu ngạo và thiên vị và nói xin lỗi với blockchain. Không phải để phát thải cảm xúc, mà để thiết lập lại một điểm xuất phát để hiểu. Chúng ta cần phải nhận ra mối quan hệ sản xuất mang tính cách mạng mà công nghệ này đại diện, để tái thiết lập các thí điểm thể chế được thúc đẩy bởi thế hệ nhà phát triển này, và để lập kế hoạch lại vị trí của chúng ta trong mạng lưới giá trị kỹ thuật số toàn cầu.
