Ngày 17/7 vừa qua đã trở thành một ngày đen của giới văn chương và hội họa Việt Nam khi họa sĩ Lê Thiết Cương, một trong những tên tuổi hàng đầu của nền hội họa Việt Nam, đã ra đi mãi mãi ở tuổi 63 vì bệnh ung thư hiếm gặp. Sự ra đi đột ngột của ông đã khiến những người yêu nghệ thuật và các đồng nghiệp của ông không khỏi bàng hoàng và đau buồn.
Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương đã để lại dấu ấn sâu đậm và đóng góp đáng kể vào nhiều lĩnh vực của nghệ thuật, bao gồm hội họa, gốm, nhiếp ảnh và giám tuyển của nhiều sự kiện mỹ thuật quan trọng. Tên tuổi của ông gắn liền với phong cách tối giản đặc trưng, một đặc trưng không chỉ thể hiện qua các bức tranh và tác phẩm gốm mà còn trong các dự án nghệ thuật đa dạng khác mà ông đã thực hiện.
Lê Thiết Cương được biết đến với khả năng gói gọn những ý tưởng sâu sắc vào trong sự đơn giản của hình thức nghệ thuật. Các tác phẩm của ông không chỉ đơn thuần là sự thể hiện về hình thức mà còn chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, mời gọi người xem khám phá và cảm nhận. Ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân và tham gia vào các hoạt động nghệ thuật khác nhau, để lại dấu ấn không nhỏ trong trái tim của công chúng yêu nghệ thuật.
Một trong những tác phẩm tiêu biểu và có thể kể đến của Lê Thiết Cương là bức sơn dầu ‘Độc thoại’, một minh chứng sống cho phong cách tối giản mà ông đã dày công rèn luyện và phát triển. Ngoài ra, ông còn thực hiện nhiều bức vẽ minh họa cho các cuốn sách nổi tiếng, trong đó có ‘Anh hùng còn chi – di cảo’ của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp và nhiều sách khác của các nhà văn, nhà nghiên cứu khác. Qua những tác phẩm này, Lê Thiết Cương đã thể hiện khả năng kết hợp giữa hội họa và văn chương, tạo nên những giá trị nghệ thuật độc đáo.
Họa sĩ từng nói: ” Trong kiến trúc và đặc biệt kiến trúc hiện đại, ghế không chỉ để ngồi. Nó là một yếu tố trang trí, song hành cùng kiến trúc. Không nên bó hẹp ghế trong nghĩa đen của nó”. Lê Thiết Cương đặt tác phẩm giữa lằn ranh của giá trị sử dụng và nghệ thuật, mỗi người khi chiêm ngưỡng sẽ có những cảm nhận riêng.
Không chỉ dừng lại ở hội họa, Lê Thiết Cương còn có một tình yêu đặc biệt với gốm – một vật liệu mà ông cho rằng hội tụ đủ thiên, địa, nhân, ngũ hành. Bằng cách mang hội họa vào gốm, ông đã làm mới và tôn vinh vật liệu truyền thống này. Các tác phẩm gốm của ông không chỉ thể hiện sự tinh tế và tỉ mỉ mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và con người.
Suốt sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương không ngừng tìm kiếm và khám phá các hình thức nghệ thuật khác nhau. Ông đã có những kết hợp độc đáo với các nhà văn, nhà điêu khắc và các nghệ sĩ khác để tạo ra các dự án nghệ thuật mang tính sáng tạo và đổi mới. Những nỗ lực không ngừng nghỉ của ông đã giúp định hình nên một phần quan trọng của nền nghệ thuật Việt Nam đương đại.
Với sự ra đi của Lê Thiết Cương, giới văn chương và hội họa Việt Nam đã mất đi một tài năng lớn, một người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho nghệ thuật. Tuy nhiên, những tác phẩm và di sản nghệ thuật mà ông để lại sẽ tiếp tục được nhớ đến, nghiên cứu và tôn vinh. Chúng sẽ là nguồn cảm hứng và động lực cho các thế hệ nghệ sĩ và những người yêu nghệ thuật sau này.
