TP.HCM đang tích cực lên kế hoạch chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho các tài xế công nghệ và giao hàng, với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường. Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thành dự thảo ‘Đề án Chuyển đổi xe hai bánh từ xe xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM’, dự kiến trình lên UBND thành phố trong tuần này.
Đề án này đề xuất các chính sách hỗ trợ để khuyến khích tài xế công nghệ chuyển đổi sang xe máy điện. Theo đó, HIDS kiến nghị TP.HCM đề xuất Trung ương miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế VAT đối với xe máy điện do tài xế công nghệ đứng tên khi mua mới, áp dụng trong toàn bộ giai đoạn triển khai từ tháng 1/2026 đến tháng 12/2029. Đồng thời, đơn vị nghiên cứu này cũng kiến nghị thiết lập cơ chế cho vay vốn ưu đãi lãi suất thấp, lãi suất trần khoảng 6%/năm, giúp tài xế dễ tiếp cận nguồn vốn mua xe điện.
Theo ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế thuộc HIDS, mỗi tài xế công nghệ tại TP.HCM di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Điều này đồng nghĩa với việc chuyển đổi một chiếc xe máy chạy xăng của tài xế công nghệ sang xe máy điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe hai bánh cá nhân khác.
Đề án của HIDS đưa ra 4 giai đoạn thực hiện. Từ tháng 1/2026, bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi và ngừng cấp phù hiệu mới cho xe máy xăng. Từ tháng 1/2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1/2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12/2029, cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.
TP.HCM đang đối mặt với vấn đề ô nhiễm không khí nghiêm trọng, với giá trị trung bình năm của hàm lượng bụi mịn PM2.5 cao gấp từ 2,5 đến 4,7 lần so với ngưỡng do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị. Hoạt động giao thông vận tải được xem là một trong những nguồn phát thải chính làm ô nhiễm không khí tại TP.HCM. Vì vậy, việc chuyển đổi sang xe máy điện là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường.
Nếu đề án được thông qua, TP.HCM sẽ gửi kiến nghị ra Trung ương để xin ý kiến và hỗ trợ. Việc chuyển đổi sang xe máy điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn giúp tài xế công nghệ tiết kiệm chi phí vận hành và bảo dưỡng xe.
Một số chuyên gia đánh giá rằng việc chuyển đổi sang xe máy điện là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm không khí tại TP.HCM. Tuy nhiên, việc thực hiện đề án này sẽ cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và người dân.
